Tannines zijn een belangrijk element in wijn dat vaak wordt besproken door wijnkenners, maar wat zijn tannines precies en waarom zijn ze zo belangrijk voor de smaak en structuur van wijn? In dit artikel ontdek je alles over tannines, hoe je ze herkent, en welke rol ze spelen in de ervaring van het drinken van wijn.
Wat zijn tannines?
Tannines zijn natuurlijke stofjes die in verschillende planten voorkomt, waaronder druiven, theebladeren en eikenhout. In wijn komen tannines voornamelijk uit de schil, pitten en steeltjes van druiven. Ze zijn ook aanwezig in de houten vaten waarin wijn vaak rijpt. Ze dragen bij aan de structuur en textuur van de wijn en spelen een grote rol in hoe een wijn aanvoelt in je mond. Het woord ‘tannine’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘tannare,’ dat ‘looien’ betekent, wat verwijst naar het gebruik van tannines bij het looien van leer. In wijn geven tannines een samentrekkend of droog gevoel, vooral in rode wijnen. Tannines behoren tot de polyfenolen, een groep van chemische stoffen die ook antioxidanteigenschappen hebben.
Hoe herken je tannines in wijn?
Tannines in wijn herken je door het gevoel dat ze in je mond achterlaten. Wanneer je een wijn met veel tannines drinkt, voel je vaak een droog, stroef gevoel aan de binnenkant van je wangen en op je tandvlees. Dit komt doordat tannines zich binden aan de eiwitten in je speeksel, waardoor je mond wat uitgedroogd aanvoelt. Het is vergelijkbaar met het gevoel dat je ervaart als je zwarte thee te lang hebt laten trekken; ook thee bevat tannines. Hoe meer tannines een wijn bevat, hoe sterker dit droge en samentrekkende gevoel zal zijn.
Waar komen tannines in wijn vandaan?
Tannines komen vooral voor in rode wijnen, omdat deze wijnen gemaakt worden van druivenschillen, pitten en steeltjes. Tijdens het fermentatieproces blijven deze onderdelen langer in contact met het sap van de druiven, waardoor tannines worden geëxtraheerd. In witte wijn is dit contact veel korter, wat betekent dat witte wijnen doorgaans veel minder tannines bevatten. Daarnaast kunnen tannines ook afkomstig zijn van het eikenhout waarin sommige wijnen rijpen. Wijnen die lang in eikenhouten vaten worden bewaard, kunnen extra tannines opnemen uit het hout, wat bijdraagt aan hun complexiteit.
Smaak van de wijn
Hoewel tannines zelf geen specifieke smaak hebben, dragen ze bij aan het mondgevoel van de wijn. Bij het proeven van wijn kun je de tannines herkennen aan hun invloed op je mondgevoel en de nasmaak. De smaak kan variëren van mild tot intens, afhankelijk van de druivensoort en de manier waarop de wijn is gemaakt. Tanninerijke wijnen hebben vaak een stevige structuur en kunnen een lichte bitterheid hebben, vooral als de tannines niet goed gerijpt zijn. Naarmate de wijn ouder wordt, binden de tannines zich aan andere moleculen in de wijn, zoals kleurstoffen, wat ervoor zorgt dat de wijn zachter en ronder wordt. Dit is een van de redenen waarom wijnen met veel tannines, zoals Cabernet Sauvignon of Barolo, vaak baat hebben bij een langere rijpingstijd. In goed gerijpte wijnen worden de tannines geïntegreerd, waardoor ze bijdragen aan de balans en harmonie van de wijn zonder te overheersen.
Lichtere wijnen zoals Pinot Noir hebben daarentegen een lagere tannine-inhoud en zijn vaak zachter en fruitiger van smaak. Jonge wijnen hebben vaak meer uitgesproken tannines, terwijl oudere wijnen een zachtere, meer geïntegreerde tannine-structuur hebben. Dit komt doordat de tannines in de loop der tijd afbreken en de wijn een soepelere smaak geven. Wijnen met hoge tannines, zoals Cabernet Sauvignon of Nebbiolo, hebben vaak een stevige structuur en kunnen een lichte bitterheid hebben.
Waarom zijn tannines belangrijk in wijn?
Tannines spelen verschillende rollen in de wijnproductie en de uiteindelijke smaakervaring. Ten eerste dragen ze bij aan de structuur van de wijn. Wijnen met een hoog tanninegehalte, zoals veel rode wijnen, voelen vaak voller aan in de mond. Dit komt doordat tannines binden met eiwitten in je speeksel, wat zorgt voor dat droge gevoel in je mond.
Daarnaast spelen ze een belangrijke rol in de houdbaarheid van wijn. Tannines hebben namelijk een conserverende werking. Ze fungeren als natuurlijke antioxidanten, wat betekent dat ze de wijn helpen te rijpen en beschermen deze tegen oxidatie en verval, wat de levensduur van de wijn verlengt. Wijnen met een hoog tanninegehalte kunnen daardoor vaak langer worden bewaard dan lichtere wijnen. Dit is vooral belangrijk voor wijnen die bedoeld zijn om jaren of zelfs decennia te rijpen. Zonder tannines zouden veel rode wijnen niet in staat zijn om op een gezonde manier oud te worden. Daarom worden tannines vaak gezien als de ‘ruggengraat’ van rode wijnen die geschikt zijn voor langdurige bewaring.
Hoe te herkennen?
Bij het proeven van wijn is het belangrijk om aandacht te besteden aan het tanninegevoel. Een goede manier om tannines te herkennen, is door een slok wijn te nemen en te letten op hoe je mond aanvoelt. Voel je een droge of astringente sensatie? Dit is waarschijnlijk te wijten aan de tannines. Probeer verschillende wijnen en let op de verschillen in tannine-inhoud.
Rode en witte wijn
Hoewel tannines voornamelijk geassocieerd worden met rode wijn, zijn ze ook aanwezig in witte wijn, maar in veel lagere hoeveelheden. Sommige witte wijnen, zoals die welke gerijpt zijn in eikenhouten vaten, kunnen een klein beetje tannines bevatten. Dit draagt bij aan een iets rijkere textuur, maar het droge, samentrekkende gevoel dat je bij rode wijn ervaart, is bij witte wijn nauwelijks merkbaar.
Tannines en voedingcombinaties
Tannines kunnen de smaken van een maaltijd versterken en zorgen voor een harmonieus geheel. Rode wijnen met hoge tannines passen uitstekend bij rijke gerechten, zoals gegrild vlees, stoofschotels of gerijpte kazen. De tannines helpen de vetten in het voedsel te balanceren en maken de algehele smaakervaring aangenamer.
Aan de andere kant zijn er wijnen met een laag tanninegehalte, zoals de meeste witte wijnen en enkele lichte rode wijnen. Deze zijn perfect voor lichtere maaltijden, zoals salades, visgerechten of pastagerechten met lichte sauzen.
Tannines
Tannines zijn een belangrijk onderdeel van wijn, vooral rode wijn. Ze dragen bij aan de structuur, textuur en houdbaarheid van de wijn, en zijn verantwoordelijk voor het droge, stroef gevoel in je mond na het drinken van een tanninerijke wijn. Ze voegen niet alleen structuur en diepte toe aan de smaak, maar spelen ook een belangrijke rol in het rijpingsproces van wijn.
Hoewel ze in het begin wat bitter kunnen overkomen, worden tannines met de jaren zachter en ronder, wat bijdraagt aan de complexiteit van gerijpte wijnen. Door meer te leren over tannines, kun je betere keuzes maken bij het selecteren van wijnen en het combineren van gerechten. Dus de volgende keer dat je een glas wijn inschenkt, neem even de tijd om te genieten van de complexe smaken en de rol die tannines daarin spelen. Cheers!
